شقاق مقعدی یک پارگی کوچک در بافت نازک و مرطوبی است که مقعد را پوشش می‌دهد. مقعد، دهانه عضلانی در انتهای دستگاه گوارش است که مدفوع از آن خارج می‌شود. از دلایل شایع شقاق مقعدی می‌توان به یبوست، فشار آوردن یا عبور مدفوع سفت یا بزرگ در حین اجابت مزاج اشاره کرد. شقاق مقعدی معمولاً باعث درد و خونریزی هنگام اجابت مزاج می‌شود. همچنین ممکن است دچار اسپاسم در عضله حلقوی انتهای مقعد، که اسفنکتر مقعد نام دارد، شوید.
شقاق مقعدی در نوزادان خردسال بسیار شایع است اما می‌تواند افراد در هر سنی را تحت تأثیر قرار دهد. اکثر شقاق‌های مقعدی با درمان‌های ساده‌ای مانند افزایش مصرف فیبر یا نشستن در وان آب گرم بهبود می‌یابند. برخی افراد ممکن است به دارو یا در مواردی نادر به جراحی نیاز داشته باشند.
علائم
علائم شقاق مقعدی شامل موارد زیر است:
- درد هنگام اجابت مزاج.
- درد پس از اجابت مزاج که ممکن است تا چند ساعت ادامه یابد.
- خون قرمز روشن روی مدفوع یا دستمال توالت پس از اجابت مزاج.
- وجود ترک قابل مشاهده در پوست اطراف مقعد.
- یک برآمدگی کوچک یا زائده پوستی نزدیک شقاق مقعدی.
زمان مراجعه به پزشک
در صورت تجربه درد هنگام اجابت مزاج یا مشاهده خون روی مدفوع یا دستمال توالت پس از اجابت مزاج، به پزشک خود مراجعه کنید.
علل
علل شایع شقاق مقعدی عبارتند از:
- عبور مدفوع بزرگ یا سفت.
- یبوست و فشار آوردن هنگام اجابت مزاج.
- اسهال طولانی‌مدت.
- رابطه جنسی مقعدی.
- زایمان.
علل کمتر شایع شامل:
- بیماری کرون یا دیگر بیماری‌های التهابی روده.
- سرطان مقعد.
- HIV.
- سل.
- سیفلیس.
عوامل خطر
عوامل افزایش‌دهنده خطر ابتلا به شقاق مقعدی عبارتند از:
- یبوست: فشار آوردن و عبور مدفوع سفت خطر پارگی را افزایش می‌دهد.
- زایمان: شقاق مقعدی در زنان پس از زایمان شایع‌تر است.
- بیماری کرون: این بیماری التهابی مزمن روده باعث التهاب روده می‌شود و ممکن است پوشش کانال مقعد را آسیب‌پذیرتر کند.
- رابطه جنسی مقعدی.
- سن: شقاق مقعدی در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما در نوزادان و بزرگسالان میانسال شایع‌تر است.
عوارض
عوارض شقاق مقعدی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- عدم بهبود: شقاق مقعدی که ظرف هشت هفته بهبود نیابد، مزمن در نظر گرفته شده و ممکن است نیاز به درمان بیشتری داشته باشد.
- عود: پس از تجربه یک بار شقاق مقعدی، احتمال بروز مجدد آن وجود دارد.
- گسترش پارگی به عضلات اطراف: شقاق مقعدی ممکن است به حلقه عضلانی که مقعد را بسته نگه می‌دارد (اسفنکتر داخلی مقعد) گسترش یابد. در این حالت، بهبود آن دشوارتر شده و ممکن است چرخه‌ای از ناراحتی ایجاد شود که نیاز به دارو یا جراحی برای کاهش درد و ترمیم یا برداشتن شقاق داشته باشد.
پیشگیری
می‌توانید با اقدامات زیر از شقاق مقعدی پیشگیری کنید:
- جلوگیری از یبوست یا اسهال.
- مصرف غذاهای سرشار از فیبر.
- نوشیدن مایعات کافی.
- ورزش منظم برای جلوگیری از فشار آوردن در هنگام اجابت مزاج.
منبع
